Oficjalny portal Urzędu Gminy w Bytowie

Mądrzechowo (kaszb. Mądrzechòwò) wieś kaszubska w Polsce na Pojezierzu Bytowskim położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Bytów, przy drodze krajowej nr 20, w odległości 3 km od Bytowa. Bliskość miasta przyśpiesza przekształcanie się Mądrzechowa w południowo wschodnie przedmieście Bytowa. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa miejscowości została utworzona od terminu osobowego Mądrzech. Pierwotnie w formie Mądrzechowice, była to nazwa patronimiczna przekształcona w XVII w. Wieś została lokowana na prawie niemieckim przed 1431 r., nosiła wówczas nazwę Mangwitz.

Miejscowość obejmuje obszar o powierzchni 5,87 km², co stanowi 2,96% terytorium gminy Bytów. Sołectwo liczy ok. 721 mieszkańców (stan na dzień 31.12.2023 r.). Wieś posiada zróżnicowany charakter zabudowy, zwarty w starej części miejscowości i znacznie rozproszony w nowo powstałej i w dalszym ciągu rozbudowującej się.

Około 200 metrów na południowy zachód od wsi przebiega linia kolejowa łącząca Bytów z Lipuszem.
 

INWENTARYZACJA ZASOBÓW

Rzeźba terenu wsi jest bardzo urozmaicona. Skandynawski lądolód spowodował, iż znaczna część miejscowości położona jest na wzgórzu, w odniesieniu do leżącego w dolinie miasta Bytowa.

W kierunku południowo-wschodnim od Bytowa znajduje się jezioro Mądrzechowskie. Jest to jezioro wytopiskowe, zajmujące obszar 52,4 ha. Niezwykłym walorem przyrodniczym wsi jest Rezerwat Przyrody Las nad Jeziorem Mądrzechowskim (z języka kaszubskiego Las nad Jezorem Mądrzechòwsczim). Podstawą prawną utworzenia rezerwatu jest Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnych z dnia 28 grudnia 1998 roku – Dziennik Ustaw Nr 114, poz.492, z 1992 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody pod nazwą „Las nad Jeziorem Mądrzechowskim”. Tereny chronione wokół Jeziora Mądrzechowskiego zajmują obszar ponad 25 ha. Rezerwat leży na stoku morenowym i wąskim pasie wierzchowiny. Stok jest miejscami stromy, opada w stronę jeziora Mądrzechowskiego i jest porozcinany licznymi wcięciami erozyjnymi w postaci głębokich wąwozów. U podnóża skarpy w południowej części leży czynny obszar źródliskowy, z którego trzema wąwozami uchodzi woda do jeziora. W skład rezerwatu wchodzi przestrzenny i dynamiczny kompleks zbiorowisk grądowych oraz łęgowych. Wierzchowinę i zbocze, z wyjątkiem obszaru źródliskowego oraz podstawy zbocza w sąsiedztwie jeziora, zajmują siedliska różnych postaci grądu. W drzewostanie grądów dominuje buk. Dość licznie trafia się grab rzadziej leszczyna, lipa drobnolistna, klon i jawor. Skład gatunkowy drzewostanu grądowego został zmieniony w wyniku selektywnego wycinania lipy i grabu. Drzewostan w grądzie jest okazały głównie ze względu na wiele starych buków, rzadziej grabów i lip. Spośród roślinności występującej w Mądrzechowskim Lesie cenny jest zwłaszcza skrzyp olbrzymi, którego okazy osiągają wysokość około 2 metrów. Zajmuje wyjątkową pozycję we florze rezerwatu. Wysięki wód oraz dna dolinek denudacyjnych (jarów) z cieknącą wodą, liczne szczególnie w dolnych partiach zbocza rynny, stanowią dogodne siedlisko do wegetacji tego gatunku skrzypu.

Obszar rezerwatu zaliczany jest pod względem przyrodniczo leśnym do Krainy Bałtyckiej, dzielnicy Pojezierza Drawsko-Kaszubskiego. Rezerwat posiada urozmaiconą morfologię terenu i bardzo znaczną deniwelację. Deniwelacja terenu wynosi 42 metry i waha się od 167 m n.p.m. w południowo- zachodniej części do 125 m n.p.m. na wschodnim stoku schodzącym do jeziora Mądrzechowskiego. Charakterystycznym elementem rzeźby terenu są bardzo strome zbocza i urwiska oraz liczne głębokie wąwozy ze źródliskami wysiękami wód naporowych. Decydującą rolę w kształtowaniu rzeźby terenu odegrała działalność lądolodu skandynawskiego w okresie zlodowacenia bałtyckiego. Stworzył on różnej wielkości wzgórza, pagórki i wały morenowe, o bardzo zróżnicowanych wysokościach względnych. W strefie tej napotyka się też duże nagromadzenie głazów narzutowych, wytopiska oraz liczne rynny, wypełnione często jeziorami (np. Jezioro Mądrzechowskie).

Osobliwością tej Ziemi, na skalę całego europejskiego niżu, są oligotroficzne jeziora lobeliowe i torfowiskowe. Na terenie miejscowości znajduje się plac zabaw który jest bezpieczny, funkcjonalny i trwały. Teren rekreacyjny wyposażony jest w urządzenia zabawowe, elementy małej architektury i zieleń. Powstała infrastruktura tworzy urozmaicone i wielokolorowe miejsce zabaw i wypoczynku. W sołectwie przeważają słabe gleby V i VI klasy bonitacyjnej przeznaczone w większości pod uprawę zbóż. Trudności w uprawie powoduje pagórkowata rzeźba terenu. Pomimo utrudnień związanych z uprawą rolną, stanowi ona podstawę utrzymania mieszkańców posiadających gospodarstwa rolne. Mądrzechowo jest wsią rozwojową, pełniącą funkcje mieszkaniowe, produkcji rolnej, produkcji hodowlanej oraz obsługi ludności w zakresie usług, handlu, rzemiosła usługowego, kultury oraz oświaty. Na terenie wsi swoją siedzibę ma wielu prywatnych przedsiębiorców, świadczących m.in. usługi: elektryczne, budowlane dla drogownictwa, budowlano-produkcyjno-handlowo-usługowe oraz transportowe.

Wieś prężnie rozwija się pod względem agroturystyki. Turyści ceniący intymność i ciszę życia wiejskiego odnajdą to wszystko wakacyjną porą nad malowniczym jeziorem Gubisz, gdzie pięknie położony zespół domków letniskowych „zaprasza” wszystkich turystów na wymarzony urlop. Sołectwo Mądrzechowo jest jednostką pomocniczą, której mieszkańcy wspólnie z innymi sołectwami i osiedlami tworzą wspólnotę samorządową Gminy Bytów.

Funkcję sołtysa w kadencji 2019 - 2024 pełni Eugeniusz Wiatrowski.
Kontakt: e.wiatrowski@bytow.com.pl